Chia Sẻ

Mục lục

5+ cách bảo quản thực phẩm tươi sống hiệu quả, nhanh chóng 

28/08/2024

Khi sức khỏe và vấn đề dinh dưỡng ngày càng được quan tâm, việc tìm kiếm cách bảo quản thực phẩm tươi sống trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Có rất nhiều phương pháp bảo quản thực phẩm hiệu quả và nhanh chóng. Hãy cùng khám phá những bí quyết ẩn giấu trong mỗi phương pháp giúp duy trì chất lượng thực phẩm tươi mới và giữ nguyên hương vị.

1. Bảo quản thực phẩm tươi sống bằng tủ lạnh

Bảo quản thực phẩm tươi sống bằng tủ lạnh là phương pháp giữ thực phẩm tươi sống ở nhiệt độ lý tưởng, làm chậm quá trình phân hủy, ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn.  Phương pháp này phù hợp với cá nhân, hộ gia đình có nhu cầu bảo quản các loại thực phẩm như thịt, hải sản, cá, rau củ, sữa, trứng và trái cây trong thời gian ngắn từ vài ngày đến vài tuần. Mỗi loại thực phẩm cần được bảo quản ở nhiệt độ và thời gian thích hợp để duy trì độ tươi ngon và an toàn thực phẩm.

Để phương pháp bảo quản thực phẩm tươi sống bằng tủ lạnh đạt hiệu quả tối ưu, bạn cần tuân thủ 3 nguyên tắc sau:

• Duy trì nhiệt độ từ 2 – 4 độ C cùng độ ẩm phù hợp, giúp thực phẩm luôn tươi mới.
• Phân loại thực phẩm một cách thông minh: trái cây, rau củ, thịt, và cá nên được đặt riêng trong từng ngăn để tránh lẫn mùi và bảo quản tốt hơn.
• Đặc biệt, hãy thường xuyên vệ sinh tủ lạnh để loại bỏ vi khuẩn và mùi khó chịu, tạo môi trường sạch sẽ cho thực phẩm của bạn.

Phương pháp bảo quản thực phẩm bằng tủ lạnh có nhiều ưu điểm như: tiện lợi, dễ thực hiện, kéo dài thời gian tươi ngon của thực phẩm trong thời gian ngắn từ 3 – 5 ngày. Tuy nhiên, phương pháp này hạn chế về thời gian bảo quản. Thực phẩm tươi sống không thể giữ nguyên chất lượng trong thời gian dài và vẫn cần phải được tiêu thụ trong một khoảng thời gian ngắn để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.

2. Bảo quản thực phẩm tươi sống bằng tủ đông

Tủ đông hoạt động với công suất mạnh, có thể làm lạnh nhanh trong thời gian ngắn giúp làm chậm quá trình phân hủy và ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn hỗ trợ bảo quản thực phẩm tươi sống giữ nguyên độ tươi ngon trong thời gian dài. Phương pháp này đặc biệt phù hợp với cá nhân, hộ kinh doanh lĩnh vực ăn uống muốn bảo quản các loại thực phẩm tươi sống như thịt, cá, hải sản từ vài tháng đến một năm, trái cây đông lạnh, sữa và các sản phẩm từ sữa,…

Để bảo quản thực phẩm trong tủ đông đạt hiệu quả tối ưu, nhiệt độ lý tưởng cần duy trì ở mức -18 độ C. Việc đóng gói thực phẩm đúng cách cũng rất quan trọng: sử dụng hộp kín, hút chân không hoặc túi đóng gói chuyên dụng để ngăn chặn sự tiếp xúc với không khí và hạn chế tình trạng thực phẩm bị “cháy lạnh”. Bằng cách này, thực phẩm không chỉ được bảo quản lâu hơn mà còn giữ được chất lượng ban đầu.

Phương pháp bảo quản bằng tủ đông có nhiều ưu điểm vượt trội:

• Thời gian bảo quản lâu dài từ vài tuần cho đến cả tháng.
• Giữ nguyên độ tươi ngon, hương vị và giá trị dinh dưỡng.
• Dung tích tủ đông lớn giúp bảo quản được đa dạng loại thực phẩm tươi sống.
• Tiết kiệm thời gian và tài chính khi bạn có thể mua số lượng lớn thực phẩm tươi sống với giá ưu đãi hoặc khi có chương trình khuyến mãi.

Đối với các loại rau, củ, quả khi được bảo quản đông lạnh, kết cấu dinh dưỡng của chúng có thể bị thay đổi, dẫn đến nguy cơ ngộ độc thực phẩm nếu không được sử dụng đúng cách.

3. Bảo quản thực phẩm bằng cách hút chân không

Hút chân không là phương pháp bảo quản thực phẩm bằng cách loại bỏ không khí ra khỏi bao bì, tạo môi trường kín để thực phẩm không tiếp xúc với oxy không bị oxy hóa hay mất hương vị, giúp kéo dài thời gian bảo quản và giữ cho thực phẩm tươi mới. Phương pháp này đặc biệt phù hợp với thịt, cá, hải sản trữ đông, phô mai, thực phẩm khô (các loại hạt, ngũ cốc, mì ống,…) có nhu cầu bảo quản lâu dài, ngăn ngừa vi khuẩn và mùi lạ và giữ được hương vị tươi ngon.

Những điều kiện lý tưởng giúp việc bảo quản thực phẩm tươi sống bằng phương pháp hút chân không đạt hiệu quả cao:

• Sử dụng chất liệu bao bì đảm bảo chất lượng, được thiết kế chuyên dụng phù hợp với phương pháp hút chân không: túi mặt trơn, túi mặt nhám, túi dạng cuộn và túi dùng trong đông lạnh.
• Dụng cụ hút chân không chuyên dụng loại bỏ không khí hiệu quả và đảm bảo độ kín của bao bì.
• Để tăng cường thời gian bảo quản và duy trì chất lượng, bạn có thể lưu trữ thực phẩm đã được hút chân không trong tủ lạnh hoặc tủ đông. Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Food Science & Technology, bảo quản thực phẩm bằng hút chân không kết hợp với tủ đông giúp kéo dài thời gian bảo quản thịt tươi sống lên đến 24 tháng mà vẫn giữ nguyên được 92% giá trị dinh dưỡng.

Phương pháp hút chân không mang lại nhiều ưu điểm:

• Khả năng bảo quản thực phẩm lâu hơn từ 3 – 4 lần so với các phương pháp truyền thống.
• Giảm tối đa kích thước thực phẩm giúp bạn có thể bảo quản được nhiều thực phẩm hơn.
• Thực phẩm không bị lẫn mùi khi đặt cạnh nhau giúp giữ nguyên hương vị và chất lượng
• Ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn, tránh nhiễm khuẩn chéo, gây ảnh hướng đến thực phẩm khác.

Bên cạnh những lợi ích tuyệt vời, phương pháp hút chân không cũng tồn tại nhiều nhược điểm mà bạn cần lưu ý như: cần đầu tư vào thiết bị chuyên dụng chất lượng, một số loại thực phẩm có thể không phù hợp với phương pháp này dẫn đến thay đổi kết cấu thực phẩm sau khi hút chân không (rau củ, trái cây chứa nhiều nước; thực phẩm có vỏ ngoài cứng hoặc xốp dễ bị gãy, dập nát; nấm, đậu phụ dễ sản sinh khí làm vỡ bao bì hút chân không;…)

4. Bảo quản thực phẩm bằng cách ướp muối

Sử dụng muối để bảo quản thực phẩm tươi sống là phương pháp truyền thống đã được áp dụng từ lâu, nhằm loại bỏ độ ẩm và ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn. Bạn có thể sử dụng muối tinh, muối thô, muối biển,… để thực hiện phương pháp này. Một số món ăn được làm từ phương pháp này như : Thịt, cá, hải sản làm mắm hoặc chế biến món ăn ủ muối; dưa muối, cà muối, kim chi; một số loại phô mai truyền thống (Feta, Halloumi); trứng muối.

Điều kiện tiên quyết để thực hiện phương pháp này thành công cần chọn muối chất lượng tốt và đảm bảo tỷ lệ muối phù hợp với loại thực phẩm. Ngoài ra, các loại thực phẩm sau khi được ướp muối cần để trong môi trường khô ráo để tránh tình trạng bị ẩm.

Phương pháp ướp muối làm tăng hương vị đậm đà thực phẩm và kéo dài thời gian bảo quản, đồng thời hạn chế sự phát triển của vi khuẩn và sinh vật gây hại. Tuy nhiên, thời gian ướp muối có thể lâu làm cho hương vị tươi ngon ban đầu có thể bị mất và khả năng bảo quản kém hơn so với các phương pháp hiện đại khác.

5. Bảo quản thực phẩm bằng cách sấy khô

Sấy khô là phương pháp loại bỏ độ ẩm trong thực phẩm bằng phương pháp nhiệt. Thực phẩm được sấy khô làm tăng liên kết bề mặt giúp giữ được lâu và cô đọng hương vị. Phương pháp có thể thực hiện với những loại thực phẩm thông thường như trái cây, hải sản, thịt, cá, các loại hạt,… tạo ra những món ăn ngon nhiều dinh dưỡng.

Có ba phương pháp chính để sấy khô thực phẩm.

• Phương pháp phơi nắng: Đây là phương pháp truyền thống đòi hỏi nhiệt độ phải trên 29 độ C, thực phẩm tiếp xúc 100% với ánh mặt trời và phơi trong vòng 5 ngày. Phơi nắng giúp thực phẩm có độ khô tự nhiên, tiết kiệm chi phí, nhưng dễ bám bụi, côn trùng và phụ thuộc vào thời tiết.
• Phương pháp sấy nhiệt thủ công: Thực phẩm được đặt trên chảo nóng sấy bằng than củi hoặc ga. phương pháp này linh hoạt và dễ thực hiện, nhưng cần cẩn thận để tránh cháy thực phẩm nếu lửa quá lớn.
• Phương pháp sấy khô bằng máy sấy chuyên dụng: Vận dụng công nghệ tiên tiến, hiện đại giúp sấy mọi loại thực phẩm từ thịt cá, hải sản, đến trái cây, rau củ giúp tối ưu hóa quy trình, tiết kiệm thời gian và đảm bảo vệ sinh. Tuy nhiên, máy sấy chuyên dụng chiếm nhiều diện tích, giá thành cao và tiêu thụ lượng điện năng lớn.

Tùy thuộc vào nhu cầu và điều kiện cụ thể mà bạn có thể lựa chọn phương pháp sấy khô phù hợp để bảo quản thực phẩm.

6. Bảo quản thực phẩm bằng cách lên men

Lên men là phương pháp tạo ra môi trường thích hợp cho vi sinh vật có lợi phát triển, làm chậm quá trình hư hỏng và kéo dài thời gian sử dụng. Phương pháp này không chỉ giúp bảo quản thực phẩm mà còn tạo ra những món ăn có hương vị đặc trưng và tăng cường giá trị dinh dưỡng. Lên men thường được áp dụng cho các loại thực phẩm như rau củ (kimchi, dưa chua), các sản phẩm từ sữa (sữa chua), thịt, và cá.

Phương pháp lên men đòi hỏi người làm thực sự cẩn thận và tỉ mỉ để đạt được kết quả hoàn hảo:

• Trước khi bắt đầu quá trình lên men, thực phẩm cần được sơ chế kỹ lưỡng, rửa sạch, và ướp muối hoặc gia vị để chuẩn bị tốt nhất cho sự chuyển hóa.
• Việc sử dụng hộp kín và vệ sinh sạch sẽ các dụng cụ là bước quan trọng để ngăn chặn nguy cơ nhiễm khuẩn, đảm bảo an toàn trong suốt quá trình lên men.
• Nhiệt độ cần được duy trì ổn định ở mức lý tưởng từ 18-22 độ C.
• Kiểm soát độ pH trong khoảng 3.5 đến 4.5 để tạo điều kiện thuận lợi cho vi sinh vật có lợi phát triển.
• Quá trình lên men nên được thực hiện trong môi trường kín, không tiếp xúc với không khí, và có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng để đạt được hương vị và chất lượng tốt nhất.

Phương pháp lên men mang lại nhiều lợi ích giúp bảo quản thực phẩm lâu dài, tăng cường hương vị tự nhiên và giá trị dinh dưỡng, đồng thời tạo ra những món ăn độc đáo và đặc trưng. Tuy nhiên, lên men cũng đòi hỏi thời gian dài và phải tuân thủ nghiêm ngặt các điều kiện lý tưởng để tránh nguy cơ nhiễm khuẩn.

Lưu ý: Nếu không vệ sinh và thực hiện đúng quy trình, thực phẩm có thể bị hỏng hoặc gây hại cho sức khỏe. Để đạt được kết quả tốt nhất, bạn nên khử trùng tất cả các vật dụng, sử dụng nguyên liệu tươi ngon, và theo dõi quá trình lên men một cách cẩn thận.

7. 6 mẹo hữu ích giúp bảo quản thực phẩm tươi sống luôn tươi ngon

• Vệ sinh tủ lạnh, tủ đông thường xuyên: Đảm bảo rằng tủ lạnh và tủ đông của bạn luôn sạch sẽ để ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn và mùi khó chịu.
• Điều chỉnh nhiệt độ phù hợp để bảo quản thực phẩm: Giữ nhiệt độ tủ lạnh từ 2 – 4 độ C và tủ đông từ -18 độ C để đảm bảo thực phẩm được bảo quản ở mức tối ưu.
• Rửa, chế biến thực phẩm trước khi bảo quản: Rửa sạch và chế biến thực phẩm trước khi lưu trữ giúp loại bỏ bụi bẩn và vi khuẩn, giữ thực phẩm luôn tươi mới.
• Sắp xếp đồ ăn trong tủ lạnh ngăn nắp: Sắp xếp thực phẩm theo nhóm và khoảng cách hợp lý để không khí lưu thông tốt và giúp kiểm soát thực phẩm dễ dàng hơn.
• Bịt kín, đậy nắp toàn bộ thực phẩm trước khi bỏ vào tủ lạnh: Đảm bảo mọi thực phẩm được đóng gói kín để ngăn chặn sự tiếp xúc với không khí, bảo vệ thực phẩm khỏi bị khô hoặc hấp thụ mùi lạ.
• Phân loại thực phẩm trước khi bảo quản: Phân loại thực phẩm theo nhóm như thịt, rau củ, trái cây để dễ dàng quản lý và tránh lẫn mùi giữa các loại thực phẩm.

Cách bảo quản thực phẩm tươi sống một cách hiệu quả và nhanh chóng là vấn đề vô cùng quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của bạn và gia đình. Tùy vào từng loại thực phẩm và nhu cầu sử dụng, bạn có thể lựa chọn các phương pháp trên đây để giữ thực phẩm luôn tươi ngon. 

Để đảm bảo thực phẩm của bạn luôn được bảo quản theo tiêu chuẩn chất lượng cao, hãy đến ngay TTBHTT & Siêu thị AEON – nơi áp dụng quy trình bảo quản thực phẩm tươi sống theo tiêu chuẩn Nhật Bản, giá thành phù hợp với nhiều chương trình ưu đãi hấp dẫn.